KALPAK’ÇILARIN ESERİ “CUMHURİYET”

Bu yazı; Kalpak takıp vatan için hayatını kaybeden tüm kahramanların anısına yazılmıştır…Türkiye Cumhuriyeti 100 Yaşında… Cumhuriyetimizin 100. Kuruluş yıldönümünü büyük bir gururla kutluyoruz.  En büyük bayram olan Cumhuriyetimizin 100. Kuruluş yıldönümü hepimize kutlu olsun. Cumhuriyeti kuranlar ve bizleri bu günlere getirenler aramızda yoklar. Cumhuriyetin kurulması için canını, malını ve her şeyini feda eden adları unutulan, bir çok isimsiz kahramanlar var. Sözlerime başlamadan önce çok büyük mücadeleler vererek  Cumhuriyetimizi kuran başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve Milli Mücadeleye katılan Büyük Önder’in silah arkadaşları; İsmet İnönü, Fevzi Çakmak ve Kazım Karabekir paşalar başta olmak üzere tüm değerli komutanlarımız, Şehitlerimiz ve ebediyete giden Gazilerimiz, Kuvayi Milliye teşkilatımız, toplumun kanaat önderleri ve vatanın işgaline direnerek  karşı koyan halkımız, mezar taşları bile olmayan Cumhuriyetin isimsiz kahramanları hepsini saygı, şükran ve Rahmetle bir kez daha anıyorum…

Kurtuluş savaşı ve Cumhuriyetin kuruluşu ile ilgili tarihi fotoğraflara baktığımızda çoğunlukla herkesin kalpak giydiğini görmekteyiz. Kurtuluş savaşının sembolü olan Kalpak; bizi bu günlere getiren kişilerin ortak benzerliklerinin başında  geliyor.  Milli Mücadelenin askerlerinin kullandığı Kalpak; Kurtuluş savaşına adeta bir kimlik kazandırmıştır. Cumhuriyet tarihini çok iyi bilmeliyiz ve çocuklarımıza da çok iyi anlatmalıyız. Birinci Dünya Savaşından sona erdiğinde Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması ve ardından Sevr anlaşması sonrasında; neredeyse Anadolu’nun tamamı İtilaf Devletleri tarafından işgale uğradı. Osmanlı’nın son toprakları ve başta İstanbul olmak üzere Anadolu’nun tamamına yakın bir bölge;  İngilizler, Yunanlılar, Fransızlar, İtalyanlar ve Ermeniler tarafından işgale uğradı.

Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşındaki yenilgisini belirleyen Mondros Ateşkes Antlaşmasının (30 Ekim 1918) 7 inci maddesine göre, İtilaf devletleri güvenliklerini tehdit eden bir durumu bahane ederek istedikleri bölgeleri işgal edebileceklerdi.  Antlaşmasının hemen ardından işgaller başladı. Boğazlar İngilizlerin kontrolüne geçti. İngilizler Çanakkale, Musul, Batum, Antep, Konya, Maraş, Samsun, Bilecik, Merzifon, Urfa ve Kars’ı işgal ettiler. İstanbul’un işgali 13 Kasım 1918’den 6 Ekim 1923’e kadar 5 yıl sürdü. Fransızlar ise; Trakya’daki demiryolunun önemli istasyonlarını, Dörtyol, Mersin, Adana ve Afyon istasyonunu işgal ettiler.  İngilizler tarafından işgal edilen, Güney Doğu’daki bazı iller daha sonradan Fransızlara terk edildi. İngiliz orduları Maraş, Antep, Urfa, Adana ve civarını işgal etmişti. Musul’daki petrol kaynakları için Fransa ile 15 Eylül 1919’da imzalanan Suriye İtilafnamesi ile Musul İngilizlere, Maraş, Antep ve Urfa civarı Fransızlara bırakıldı. Fransızlar 10 Nisan 1920’ye kadar işgali sürdürdü. İtalyanlar ise Antalya, Kuşadası, Bodrum, Fethiye ve Marmaris’i işgal ettiler. Konya ve Akşehir’e de asker yolladılar.  İtalyan işgali 28 Mart 1919’dan 5 Temmuz 1921 tarihine kadar 2.5 yıl sürdü. Mondros Mütarekesi’nin Doğu Anadolu’da 6 vilayetin Ermenilere bırakılacağına ilişkin maddesi Ermenileri harekete geçirdi. Ermeniler kurdukları alaylarla Kars, Ağrı, Artvin, Ardahan, Iğdır ve Erzurum’u işgal ettiler. Doğu Anadolu’da yayılmaya ve bölgedeki Türklere zulüm ve baskı yapmaya başladılar. Kozan, Osmaniye, Mersin ve Adana’ya Fransızlarla birlikte Ermeni çetecileri de geldi. Yunanlılar kendilerine vaat edilen Ege Bölgesini ele geçirmek üzere, İngiliz, Amerikan ve Fransız savaş gemilerinin koruması altında, 15 Mayıs 1919’da İzmir’e girdiler. Daha sonra Yunanlılar 3 koldan Ege Bölgesi’ni işgal ettiler. Yunan işgali 15 Mayıs 1919’dan 9 Eylül 1922’ye kadar üç yıl sürdü.  İngilizlerin İstanbul’u işgal etmesi karşısında “Geldikleri Gibi Giderler” diyen Büyük Önder Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkması ile Kurtuluş savaşı ve  Milli Mücadele başladı. Kurtuluş savaşı ve Milli Mücadeleden zaferle çıkılmasından sonra Mondros ateşkes anlaşmasına karşılık Mudanya ateşkes anlaşması ve Sevr anlaşmasına karşılıkta Lozan anlaşması imzalanarak vatan işgalden kurtuldu ve Cumhuriyet ilan edildi. Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün dediği gibi geldikleri gibi gittiler… Evet o zamanlar biz hayatta yoktuk. Nerelerden nereye geldik. Hala Türkiye Cumhuriyetini bölme ve yok etme planları yapılıyor. Yapılmaya da devam edecek. Bu topraklara nasıl sahip olabildiğimizi hiçbir zaman unutmayalım. Kurtuluş savaşı ve Milli Mücadele yıllarında  Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarının sadece kalpak takmalarının özel bir anlamı vardır. Kalpak; bağımsızlık ve özgürlük için bir ulusun baş kaldırışının ortak değeridir. Ey Türk oğlu; Kalpağını iyi sakla, belki bir gün Cumhuriyet için bir kez daha takabilirsin…Kalpak takıp vatan için hayatını feda eden tüm kahramanlar anısına…Ruhları Şad Olsun…Saygılarımla.

GÖKHAN AYYILDIZ